Tauanu’u Ve’e, của Lực Lượng Đặc Nhiệm Khu Vực Đảo Thái Bình Dương, nhấn mạnh sự quan trọng của cư dân cộng đồng ghi rõ đảo xuất xứ của mình khi điền bảng câu hỏi thống kê dân số 2020.
Dù có những lo ngại dịch bệnh COVID-19 ngày càng tăng, hơn chục nhà tranh đấu Đảo Thái Bình Dương và đại diện truyền thông gặp gỡ trực tuyến tại San Mateo ngày 14 Tháng Ba trong một hội nghị về thống kê dân số 2020 và quyền lợi tập thể của họ khi có số đếm chính xác.
Hơn một trăm người cùng tham gia trên mạng và trên sóng – nhiều tiếng nói từ “Coconut Wireless” – họ theo dõi, lắng nghe và thêm quan điểm của họ. Hội nghị trực tuyến do truyền thông Ethnic Media Services chủ tọa với sự hỗ trợ của California Count Office thống kê dân số 2020
“Họ cần nhìn thấy chúng ta. Chúng ta đóng thuế, chúng ta trả nợ,” lời của Nackie Moli, quản lý chương trình phát thanh Poly by Design. Tự xưng mình là một “phụ nữ người Samoa tự hào,” bà nói rất phấn khích để quảng bá thống kê dân số trong công việc của mình cùng Island Block Radio, phát thanh từ Alaska đến Mexico. “Tất cả chúng ta cần được đếm.”
Dữ liệu thống kê dân số thấm đẫm vào xã hội Hoa Kỳ. Theo một chuyên gia, nó hướng dẫn $1.5 ngàn tỷ trong chi tiêu của liên bang (https://tinyurl.com/Census-drivenSpending) về chăm sóc sức khỏe, giáo dục và phát triển, và nhiều hơn nữa, trong hàng trăm chương trình và dự án của chính phủ.
Nói về vai trò của dữ liệu thống kê dân số hỗ trợ giáo dục, Manuafou Liaiga Anoa’i của Hội Đồng Quản trị Khu Học Chính Jefferson ở San Mateo, nói: “Trao quyền cho người khác – đó là thống kê dân số. Giáo dục trong lớp học? Điều đó cần có ngân khoản. Chúng ta phải tiếp tục giúp những thế hệ tương lai của chúng ta có thêm nguồn lực.”
“Chúng ta là cộng đồng vô hình, nhưng chúng ta không có đầu óc nghèo nàn. Chúng ta tiếp tục là những chiến sĩ.”
Từng người một, các diễn giả nói về cuộc tranh đấu để phân biệt người Đảo Thái Bình Dương và “tách khỏi” vị trí hiện thời trong nhóm người Á Châu phụ trong thống kê dân số.
Cộng đồng Đảo Thái Bình Dương rất đa dạng, nhưng trong đa phần lịch sử của họ, có ít phương cách để xác định nguồn gốc họ trong thống kê dân số. Một người tự nhận là “Á Châu hoặc Đảo Thái Bình Dương” cũng có thể đánh dấu ô Trung Hoa, Phi Luật Tân, Đại Hàn, Việt Nam, Nhật, Ấn Độ, Hawaii, Samoa, Guam, hoặc “API Khác.” “API Khác” có thêm một ô điền chi tiết – có thể là Tongan, hoặc Đảo Fiji, hoặc những gì khác. Năm 2020, “hoặc Chamorro” được thêm vào lựa chọn cho người đảo Guam, và lần đầu tiên, “Nguời Đảo Thái Bình Dương Khác” là ô điền riêng biệt thay vì “Người Á Châu Khác”
Theo Thống Kê Dân Số 2020, tổng số người Hawaii Bản Địa và Đảo Thái Bình Dương là 1,2 triệu, hơn một nửa sống ở Hawaii hoặc California. Cho đến năm 2018, con số đó đã tăng thành 1,4 triệu, phần lớn vẫn sống ở Hawaii và California, theo ước lượng được trình bày qua Alisi Tulua, của cơ quan One East Palo Alto và OCAPICA.
Với số dân luôn tăng nhanh đến từ các đảo Micronesia, đảo Caroline và các vùng xích đạo khác, Hoa Kỳ đang chứng kiến một số người tỵ nạn đầu tiên của biến đổi khí hậu và nước biển dâng cao.
“Di dân là điều không thể tránh,” theo lời Epi Aumavae, của cơ quan Samoan Solutions. “Khi bạn không còn đất sống, bạn phải dời đi nơi khác. Đó là sự thật.”
Và đó còn là lý do thêm vào để các cộng đồng đoan chắc họ phải được bao gồm trong thống kê dân số năm nay, bà ấy nói, vì những cộng đồng ấy sẽ tiếp tục tăng và cần có nguồn lực. Những con số đếm được năm nay sẽ là căn bản cho những phân bổ nhà nước của thập niên tới.
“Người tỵ nạn biến đổi khí hậu sẽ xúm xít nhau về ở cùng cộng đồng của họ. Dân số nơi đó sẽ tăng vì người ta không có nơi nào khác để đi,” Aumavae nói.
Finau Tovio, của chương trình MANA tại Đại Học San Mateo, nói thêm, “Tonga của chúng tôi là nhà thờ, lãnh đạo cộng đồng, tổ tiên chúng tôi.”
Giữa thống kê dân số năm 2000 và 2010, số người đánh dấu Guam hoặc Chamorro tăng 60%, Samoa tăng 38%, và Bản Địa Hawaii 31%, Tulua nói. Những người cũng đánh dấu ô “Other Pacific Island” và viết thêm “Tongan” tăng 55%, và người ghi thêm “Tahitian” tăng 53%.
Cư dân những vùng Đại Dương khác chứng minh một sư tăng trưởng mạnh mẽ: các đảo Chuuk tăng 544%, Salomon 388%, Kosrae 301%, Marshall 237%, Caroline 201%, Pohnpei 194%, Mariana 177%, Yap 177%, Fiji 138%, Kiribati 129%, Saipan 177%, Palau 115%, Papua New Guinea 86%, Tokelau 61%.
“Chúng ta nhìn thấy sự thật của biến đổi khí hậu. Phần lớn của Đông Palo Alto nằm trong vùng lũ lụt,” Shaana Uhilamoelangi, sinh quán Đông Palo Alto và là sinh viên Đại Học San Mateo, nói. “Chúng ta thấy một lượng lớn người ồ ạt đến từ Nam Thái Bình Dương.”
“Rất quan trọng để ta có tiếng nói và được đại diện,” phát biểu của Sonya Logman, trưởng phòng cơ quan California Complete Count Census 2020 trong bài khai mạc hội nghị trực tuyến. Chính phủ tiểu bang dành $187,2 triệu để đảm bảo một số đếm đầy đủ những cư dân trong bang.” Chúng ta là một thực thể của riêng chúng ta,” bà nói.
Để nhấn mạnh thông điệp, Aumavae thúc giục diễn giả và khán thính giả: “Hãy gọi điện thoại cho gia đình, nói chuyện với họ hàng, vì chúng ta không trực tiếp đến gặp họ được. Xin viết tên đảo của mình vào để chính quyền này và chính quyền sắp tới biết rằng chúng ta ở đây.”
Mark Hedin is a reporter for Ethnic Media Services. He has previously written for the Oakland Tribune, the Central City Extra, the San Francisco Chronicle, El Mensajero, the San Francisco Examiner and other papers.
